สอบถามคะ

ประจำเดือนหลังคลอดมาเร็ว หรือมาช้า ถือว่าผิดปกติไหม? การไม่มีประจำเดือนมาหลังคลอดนั้น ไม่ถือเป็นเรื่องอันตรายแต่ประการใด แต่ประจำเดือนหลังคลอดจะมาเมื่อไหร่นั้น จะช้าหรือเร็วนั้นมีผลจากการที่ลูกดูดนมแม่ด้วยเช่นกัน การให้ลูกกินนมแม่อย่างสม่ำเสมอจะมีฮอร์โมนที่เรียกว่า “โปรแล็กติน” (Prolactin) ออกมาจากต่อมใต้สมอง ซึ่งทำให้ไข่ไม่ตก และไม่มีประจำเดือนมา แต่เมื่อลูกกินนมแม่น้อยลงหรือคุณแม่ทิ้งระยะห่างในการให้นมมากขึ้น ฮอร์โมนชนิดนี้ก็จะลดน้อยลง จึงทำให้มีการตกไข่และประจำเดือนก็กลับมาปกติหลังคลอดได้ นี่อาจเป็นสาเหตุหนึ่งที่ส่งผลให้ประจำเดือนหลังคลอดของแม่มาช้า แต่สำหรับคุณแม่ที่ไม่ได้ให้นมลูกเป็นหลักนั้น ส่วนใหญ่ประจำเดือนจะกลับมาปกติภายใน 6-8 สัปดาห์หลังคลอด

ประจำเดือนแรกหลังจากให้นมลูก ช่วงเวลาที่คุณแม่ให้นมลูกและยังไม่มีประจำเดือนหลังจากการคลอดจะเรียกว่า lactational amenorrhea ซึ่งในขณะที่ลูกดูดนมแม่ ระดับฮอร์โมน Prolactin จะสูงขึ้นทำให้ยับยั้งการตกไข่ได้ ในแม่ที่ให้ลูกดูดนมจากเต้าสม่ำเสมออย่างน้อยทุก 3-4 ชม.จะทำให้สามารถควบคุมการตกไข่ได้ถึง 95% การเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียวจะเป็นการคุมกำเนิดตามธรรมชาติได้ 70 วัน แต่ถ้าไม่ได้ให้นมลูกเลยจะมีไข่ตกใน 45 วันหลังคลอด ดังนั้น 6 สัปดาห์แรกหลังคลอดจะยังไม่มีการตั้งครรภ์ แต่หลังจากนั้นควรต้องมีการคุมกำเนิดอย่างอื่นร่วมด้วย ในแม่ที่ให้นมลูกอย่างเดียว 6 เดือนและยังไม่มีประจำเดือนพบว่าอัตราการตั้งครรภ์มีเพียง 0.45-0.9 %

การให้นมขณะที่มีประจำเดือน คุณแม่หลายคนยังเข้าใจผิดว่าการให้นมลูกช่วงที่มีประจำเดือนนั้นเป็นสิ่งที่ไม่ควรทำ แต่จริงๆแล้ว… การให้นมขณะมีประจำเดือนไม่เป็นอันตรายต่อลูก ปริมาณสารอาหารในน้ำนมยังเหมือนเดิม รสชาติของน้ำนมอาจเปลี่ยนไปบ้างเนื่องมาจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนในร่างกาย บางครั้งลูกน้อยของคุณอาจมีอาการหงุดหงิดเนื่องจากน้ำนมเปลี่ยนรสชาติ แต่เป็นเรื่องปกติ คุณแม่ไม่ต้องเป็นกังวลไป

ซึ่งจากสถิติพบว่า ประจำเดือนหลังคลอด จะมาในช่วง แม่หลังคลอดจำนวน 60% จะเริ่มมีประจำเดือนในช่วงเดือนที่ 7 แม่หลังคลอดจำนวน 20% จะเริ่มมีประจำเดือนในช่วงเดือนที่ 2-4 แม่หลังคลอดจำนวน 10% จะเริ่มมีประจำเดือนในระยะ 2 เดือนครึ่ง และแม่หลังคลอดกลุ่มที่ไม่ได้ให้นมลูก ประจำเดือนจะมาเร็วกว่าที่กล่าวมาแล้ว และจะมีไข่ตกมากถึงร้อยละ 80